Baharat dünyasının en renkli ve özgün örneklerinden biri olan İsot baharatı, tüm dünya mutfağında olduğu kadar özellikle Türkiye mutfağında da oldukça popülerdir. Bu kadar popüler bir gıda ürünü olması, isot baharat nedir sorusunu da akıllara getirir. İsot baharatı, adını Şanlıurfa'nın İsot biberinden alır. Bu yerel biber, özgün ve farklı bir tat profiline sahiptir ve kırmızı pul biberden farklı olarak daha yoğun bir aroma ve tat sunar. İsot, özgün siyah rengi ve hafif acımsı tadıyla biber severlerin kalbini fetheder.
İsot baharatının ne olduğunu merak eden kullanıcılar, yanıtı öğrendikten sonra isot nerelerde kullanılır sorusunu sorar. İsot baharatı, çeşitli yemeklerde kullanılabilir. Özellikle Urfa mutfağında yoğun bir şekilde kullanılır. Urfa kebabı, çiğ köfte ve lahmacun gibi yerel lezzetler, isotun kendine has tat ve aromasını taşır. Ayrıca isot, bazı yemeklerin yanında servis edilen çeşni olarak da kullanılır. Soslar, mezeler, baharat karışımları ve hatta bazen tatlılar bile isot baharatıyla lezzetlendirilir. Bu da aslında isot hangi yemeklerde kullanılır sorusunun cevabı niteliği taşır.
İsot baharatı, genellikle kurutulmuş haliyle satılır ve yemeklere kolayca eklenir. İster bir çorbada, ister bir pilavda, isterse bir et yemeğinde olsun, isot baharatı her türlü yemeğe zengin bir tat ve aroma katar. İsot nasıl kullanılır sorusunun cevabı ise aslında oldukça basittir. İsotun kullanımı diğer baharatlar kadar kolaydır. Yemeğinizi pişirirken isot baharatını ekleyebilirsiniz veya yemek piştikten sonra da isot baharatını üzerine serpebilirsiniz.
İsot baharatının faydaları sadece lezzetli yemekler yapmakla sınırlı değildir. İsotun sağlık açısından da insana sağladığı birçok faydası vardır. İçerdiği antioksidanlar sayesinde vücuttaki serbest radikallerle savaşır ve vücudu korur. Ayrıca, isotun içerdiği kapsaisin, metabolizmayı hızlandırır ve kilo verme sürecine yardımcı olabilir. Hem sağlığınızı korumak hem de fiziksel anlamda daha iyi bir hali yakalamak için yemeklerinizde isot baharatını kullanabilirsiniz.
İsot baharatı aynı zamanda birçok vitamin ve mineral içerir. Bu nedenle düzenli tüketildiğinde genel sağlığa katkıda bulunabilir. Özellikle A vitamini açısından zengin olan isot, göz sağlığına katkıda bulunabilir. İsotun anti-inflamatuar özellikleri de vardır. Bu, vücutta iltihaplanma oluşumunu önlemeye yardımcı olur. Anti-inflamatuar özellikler sayesinde çeşitli kronik hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilen bir baharat çeşididir. Sunduğu faydalar sayesinde isot baharatı, hemen hemen herkesin gönlünü kazanarak mutfaklarda yerini alır.
Her ne kadar hem pul biber hem de isot baharatı birçok yemekte kullanılsa da aralarında belirgin farklar vardır. Pul biberin renk ve tat yoğunluğu isotunkiyle karşılaştırılamaz. İsot, daha koyu renkte olup daha yoğun ve özgün bir tada sahiptir. Bu, isotun hasat süreci ve güneşte kurutma tekniği ile ilgili olabilir. Ayrıca, isot ve pul biber arasındaki bir başka önemli fark da kapsaisin içeriğidir. Kapsaisin, baharatın acılığını belirler.
İsot, pul bibere göre genellikle daha az acıdır ve bu nedenle lezzetli yemekler yaparken daha çok tercih edilir. Bu farklılıklar, isot ve pul biberin farklı baharat çeşitleri olarak ayrılmasını sağlar. Aralarındaki farklılık belirli yemeklerde kendini gösterir. Örneğin, isot genellikle kebaplarda ve et yemeklerinde kullanılırken pul biber genellikle salatalarda ve çeşitli sebze yemeklerinde kullanılır. Bu yüzden isot baharatı ve pul biber genellikle mutfaklarımızda bir arada bulunur ve farklı lezzetler elde etmek için farklı yemeklerde kullanılır.